संस्कृती - राजकीय - सामाजिक समस्या - जुलै 13, 2020

छत्तीसगडमध्ये सतनामी समाज का संतापला आहे

परितोष मॉल जुलै 13, 2020

0 4,820 10 दुसरा वाचन

जेव्हापासून केंद्रात भाजपाचे सरकार आले आहे, तेव्हापासून भगवा धारण करणार्‍यांची हिंमत इतकी वाढली आहे की ते बहुजन समाजातील महापुरुषांचा अवमान करण्यातही मागे हटत नाहीत. बाबासाहेब डॉ.आंबेडकर नेहमीच त्यांच्या निशाण्यावर राहतात., परंतु आता छत्तीसगडमध्ये सतनामी समाजातील थोर पुरुष गुरु घासीदास यांचा अपमान केल्याची आणखी एक घटना समोर आली आहे, ज्याच्या विरोधात संपूर्ण राज्यातील सतनामी समाज चिडचिडे व आंदोलन करीत आहे.

संपूर्ण परिस्थिती आहे

फिलॉसॉफी छत्तीसगड PSC मुख्य परीक्षा डॉ. मनोज अग्रवाल, संस्थापक संचालक, डेस्टिनी पब्लिकेशन रायपूर, यांनी तत्वज्ञानाच्या पुस्तकातील सतनामी समाज आणि सतनामी पंथच्या गुरु घासीदासांच्या वैशिष्ट्यांचे वर्णन करणाऱ्या अध्यायात गुरू घासीदासांसाठी घटनात्मक बंदी असलेला हरिजन शब्द वापरला आहे. हरिजन हा शब्द महात्मा गांधींनी सध्याच्या अनुसूचित जातींसाठी वापरला होता ज्यावर आता बंदी घालण्यात आली आहे. अनुसूचित जातीचे लोक हा शब्द स्वतःसाठी अपमानास्पद मानतात.

सतनामी सोसायटी म्हणते, ‘ या पुस्तकाचे पान 16 चालू, आयएएस अ‍ॅकॅडमीच्या संचालकाने हा शब्द वापरणे ही एक गुंतागुंत आहे., आणि सतनामी समाजाच्या भावना जाणूनबुजून दुखावल्या गेल्या आहेत.

सतनामी समाजात प्रचंड संताप

पुस्तकात गुरू घासीदास यांच्याबद्दल अपमानास्पद शब्द वापरल्याचे वृत्त पसरताच राज्यातील सतनामी समाजात संतापाची लाट उसळली आणि समाजातील लोकांनी ठिकठिकाणी आंदोलने सुरू केली. लेखक आणि प्रकाशकावर कायदेशीर कारवाई करण्याची मागणी करणारे निवेदन सतनामी समाजाने अधिकाऱ्यांना देण्यास सुरुवात केली आहे. सतनामी समाजाच्या लोकांनी अनेक ठिकाणी लेखकाच्या विरोधात एफआयआरही दाखल केला आहे.

जांजगीर जिल्ह्यातील पामगड आणि अकालतारा पोलिस ठाण्यात सतनामी समाजातील लोकांनी या पुस्तकावर बंदी घालून लेखकाविरूद्ध कारवाई करावी अशी मागणी करणारे निवेदन राज्य गृहमंत्री यांना दिले.

जांजगीरमधील भीम आर्मी एकता मिशनने लेखक डॉ मनोज अग्रवाल यांच्या विरोधात एफआयआर नोंदवण्याची मागणी केली आहे.

कानसाबेल येथे सतनामी समाजाने पोलीस ठाण्यात जाऊन निवेदन दिले. तसेच नवागड येथे सर्व सतनामी समाजाच्या कार्यकर्त्यांनी स्टेशन प्रभारी अंबरसिंग भारद्वाज यांना निवेदन दिले व निवेदन न काढल्यास सतनामी समाजातर्फे तीव्र आंदोलन करण्याचा इशारा दिला.

मुंगेली येथील एसपी कार्यालयात पोहोचलेल्या निवेदनाच्या या भागात सतनामी समाज युवा सेलच्या कार्यकर्त्यांनी लेखक व प्रकाशकावर कठोर कारवाईची मागणी केली असून तसे न झाल्यास हिंसक आंदोलन करण्याचा इशाराही दिला आहे.

सतनामी समाज जिल्हा बालोदा बाजार येथे गुरू घसीदास बाबा जी यांच्या चरित्राशी छेडछाड केल्याप्रकरणी सिटी कोतवाली बालोदा बाजार येथे डॉ. मनोज अग्रवाल यांच्या विरोधात एफआयआर दाखल करण्यात आला असून त्यांच्या अटकेची मागणी करण्यात आली आहे.

यापूर्वीही असे प्रयत्न झाले आहेत

सतनामी समाज आणि गुरु घासीदास यांच्या जीवन चरित्राला तोडण्याचे व विकृत करण्याचे प्रयत्न यापूर्वीही होत आले आहेत. कधीतरी, कबीर पंथाच्या उद्भव एवम् प्रसार नावाच्या पुस्तकात गुरू घासीदासांच्या बंधूंचे ख्रिश्चन म्हणून वर्णन केले होते.

या पुस्तकात लेखक महंत डॉ. राजेंद्र प्रसाद यांनीही गुरू घासीदासांनी कबीराच्या मित्रांना विकृत केले होते असे लिहिले होते. तेव्हाही सतनामी समाज प्रचंड संतापला होता.

2018 खरं तर, आपल्या प्रांतीय अधिवेशनाच्या वेळी अभाविपने कचऱ्याच्या डब्यांवर गुरु घासीदासांच्या चित्रांची पोस्टर्स चिकटवली होती. तेव्हा राज्यात भाजपचे रमणसिंग सत्तेत होते. तेव्हा सतनामी समाजाने अभाविपवर कडक कारवाईची मागणी केली, मात्र भाजप सरकारच्या काळात काहीच होऊ शकले नसते.

लेखक माफी मागतो

सतनामी समाजाचा रोष पाहता पुस्तकाचे लेखक डॉ.मनोज अग्रवाल यांनी माफी मागितली आहे., मात्र सतनामी समाजाचे लोक यावर फारसे समाधानी नाहीत. लेखक आणि प्रकाशकाने त्यांच्या माफीनाम्यात टायपिंगची चूक असल्याचे सांगत माफी मागितली आहे., सतनामी समाजाचा विश्वास आहे की स्पष्टपणे ही टायपिंगची चूक नाही, उलट लेखकाने जाणीवपूर्वक प्रतिबंधित शब्द वापरले आहेत, त्यामुळे त्याच्यावर कारवाई होणे गरजेचे आहे. या पुस्तकावर बंदी घालावी, अशी समाजाची मागणी आहे, आणि लेखक-प्रकाशकावर कायदेशीर कारवाई करावी.

महापुरुषांच्या जीवन परिचयाशी वारंवार होणारी छेडछाड समाज खपवून घेणार नाही, असे सतनामी समाजातील ज्येष्ठांचे म्हणणे आहे. यावर कडक कारवाई करण्याची मागणी सतनामी समाज करत आहे. सतनामी समाज आणि गुरु घासीदास यांचा अपमान करण्याच्या घटना वारंवार घडत असल्याचे समाजाचे म्हणणे आहे., आणि ते यापुढे सहन केले जाऊ शकत नाही.

सतनामी समाजाचे महत्व काय आहे

छत्तीसगड राज्यात सतनामी समाजाची लोकसंख्या लक्षणीय आहे. या समाजाच्या एकूण मतांमध्ये 16 टक्के वाटा. राज्याच्या 14 विधानसभा जागांवर 20 पासून 35 मतांची टक्केवारी सतनामी समाजाची आहे.

या कारणासाठी 2017 2007 मध्ये भाजपचे तत्कालीन राष्ट्रीय अध्यक्ष अमित शहा यांनीही सतनामी समाजाला सोबत घेण्याचा प्रयत्न केला आणि सतनामी गुरु बालदास यांचीही भेट घेतली.

तथापि, नंतर गुरु बालदास आणि इतर सतनामी गुरूंनी काँग्रेस पक्षाला पाठिंबा जाहीर केला. विधानसभा निवडणुकीत भाजपच्या दारुण पराभवात सतनामी समाजाचा मोठा हात होता.